Het is nog stikdonker als zoonlief onze slaapkamer binnen sluipt om 7 uur. Alleen twee flikkerende schermpjes verlichten de ruimte. Papa en mama grepen bij het wakker worden meteen naar hun smartphone. Zoonlief nestelt zich tussen ons om mee het mobiele nieuws te volgen. Waar we voor vreesden, lijkt waarheid te worden. Amerika lijkt zijn nieuwe president te hebben gekozen.
Enkele uren later komt zoonlief opgewonden binnenvallen na school. Onderweg in de wagen hoorde hij het definitieve nieuws. ‘Mama, Donald Trump is de nieuwe president van Amerika! Wat nu?!’
Tja, wat nu?
Het is écht allemaal de schuld van The Simpsons. Die brachten 16 jaar geleden de vastgoedmagnaat en mediafiguur op wilde ideeën. De President Trump die zij toen als grappige fictie de wereld instuurden, krijgt nu een eerder cynische ondertoon. Dat de persoonlijkheid van de president-elect eerder aansluit bij die van Homer – zijn frequente kortzichtige uitspraken, zijn korte lontje en explosieve uithalen, zijn vaardigheid om mensen tegen zich in het harnas te jagen, … – is van geen belang meer.
President Trump is een feit. Onherroepelijk. D’oh!
And the winner is …
Dat het nieuws als een verrassing komt, kunnen we niet zeggen. Want ze waren er wel degelijk: de talrijke waarschuwingstekens.
De arena’s die de vastgoedmagnaat moeiteloos tot de nok wist te vullen tijdens zijn campagne. De fanatieke energie die uit die overvolle zalen stoomde. Hoe de Trump-aanhangers fact checkers monddood maakten door onjuiste en beledigende uitspraken luchtig te counteren met een ‘zo bedoelde die oude rakker het toch niet’. Hoe ze meegingen in zijn absurde plannen zoals de bouw van een scheidingsmuur op de Mexicaanse grens. Zelfs de door De Ideale Wereld verzonnen muur op het strand van Miami leek hen niet uit het lood te slaan.
We hadden moeten weten dat de Amerikaanse grootheidswaanzin de shock van de Britse Brexit zou willen overtroeven. En of dat gelukt is.
Maar de absolute winnaar van deze verkiezingen is niet Donald Trump. En daarmee heb ik het niet over het 18de-eeuwse Amerikaanse kiesstelsel dat meer dan 1 miljoen Amerikaanse burgers (and counting) monddood maakte.
Nee. De échte winnaar van deze hallucinante presidentsverkiezingen is – tromgeroffel – Trumps communicatieteam.
Sir, step away from your phone!
Steengoede series als The West Wing, The Newsroom en The Good Wife werpen een beklijvend beeld achter de schermen van de Amerikaanse politiek. De strategische en bij wijlen manipulatieve rol van het communicatieteam blijkt er overweldigend. En de berichten die in deze campagne de buitenwereld bereikten, doen niks anders vermoeden.
Trump wordt overduidelijk constant bijgestuurd door zijn campagneteam, bijna als een stout kind. Het gaat zelfs zo ver dat zijn medewerkers hem enkele dagen z’n weapon of choice (=smartphone) letterlijk uit handen nemen. Geweldig. Dan toch geen onbeperkte wapendracht in het Trump-kamp?
Ik zie het zo voor me. Donnie’s adviseurs die nog even profiteren van de hoeken in de kamer (eenmaal in The Oval Office is daarvoor een plan B nodig). En de POTUS in spe die er stampvoetend en hashtaggend in staat: “I want my phone! Give me my damn phone!”
Het idee is ronduit Hillary-sch.
Maar je moet het hen nageven. Het Trump-kamp weet verdomd goed hoe ze hun publiek warm moeten maken.
Ratio VS emotie
Het publiek warm krijgen: het bleek de doodsteek voor Hillary. Van warmte was weinig te bespeuren in haar – laat ons eerlijk zijn: lichtjes arrogante en onpersoonlijke – democratische campagne. Die was in elk geval niet warm genoeg om te concurreren tegen het vuur van de tegenstand.
Het startte al met de baseline. ‘I’m with her’. Wat is dat nu voor een gedrocht? Wat betekent het eigenlijk? Welke boodschap stuur je daarmee de wereld in? Niks toch? Nee, neem dan de republikeinse slogan ‘Make America great again’.
Weliswaar slim gestolen (I didn’t do it. Nobody saw me do it. You can’t prove anything.) van die andere outsider in 1980, Ronald Reagan. Maar who cares? Iedereen weet hoe dat verhaal afliep.
En dan het beeld dat hij creëerde in de hoofden van de hele natie door zijn opponente constant ‘Crooked Hillary’ te noemen … Doorzichtig als wat, die techniek, maar oh zo dodelijk. Op den duur begon ik het zelfs over te nemen.
Hiertegen kan je je moeilijk verdedigen. Zelfs niet met de uiterst presidentiële uitstraling tijdens de debatten die Hillary moeiteloos naar haar hand zette. Toch volgens de befaamde peilingen, maar we weten ook allemaal hoe dat verhaal afliep.
Trump raakte in zijn optredens misschien niet verder dan onpresidentiële uitspraken over het huidige beleid als ‘very, very, very bad’, maar het zijn wel begrijpelijke woorden die (duidelijk) aansluiten bij de mening van heel wat gewone burgers. En terwijl Hillary wekenlang met haar team in quarantaine ging om zich te preppen voor de televisiedebatten, bleef Trump het land afstruinen, zalen tot de nok vullen en zijn publiek zot maken met makkelijke oneliners.
Natuurlijk is Clinton de meest geschikte kandidaat van de twee voor de job. Maar als je focust op intellect, ratio en feiten, kom je moeilijk binnen bij je publiek.
Een beetje communicatiespecialist wéét dat. Dan kan je niet zeggen dat je de bui niet zag hangen.
Langetermijnstrategie
Wat nu?
Tja. ‘Awoe’ lijkt te winnen. Voor even dan toch.
Want of deze strategie een lange levensduur is beschoren, is nog maar de vraag. Als het van Trump zelf afhangt, blijkbaar niet. De president-elect had het enkele uren na zijn overwinning al over een presidentschap van 2 à 3 jaar. Iemand: vertel die kerel alsjeblieft snel dat een regeerperiode van de machtigste man ter wereld minimum 4 jaar duurt.
Een misser van het communicatieteam? Of eerder een bevestiging van mijn lichte vermoeden dat zijn uiteindelijke verkiezing misschien wel eens een streep door zijn rekening en alweer nieuwe planning haalde? Misschien moeten we gewoon onze hoop stellen in een gevestigde waarde. Eentje die al 7 presidentstermijnen meegaat (and counting).
Want in de visionaire aflevering van The Simpsons uit 2000 laat President Trump het land niet alleen failliet achter, maar moet niemand minder dan Lisa Simpson de brokken lijmen. Binnenkort dan toch een vrouwelijke president aan het roer van de grootste natie ter wereld?
Get yourself ready, Michelle. En bewijs dat er geen plaats is voor ‘Awoe’ in een goed communicatieplan.